Android barst van de mogelijkheden voor mensen met een beperking. In deze gids geven we een tour door de toegankelijkheidsinstellingen van Android.
Lees verder na de advertentie.
Android toegankelijkheid: een gids
Een smartphone is niet voor iedereen makkelijk te gebruiken. Dat kan zijn omdat je minder goed kunt zien of horen, of omdat je het toestel niet goed kunt bedienen. Loop je tegen deze problemen aan, dan zijn er voor veel situaties oplossingen om je Android-toestel toch toegankelijk te maken.
In deze gids nemen we een kleine tour rond deze mogelijkheden van Android zelf. Ze zitten een klein beetje verstopt in de instellingen van je toestel, maar kunnen het gebruik van smartphones veel fijner maken. Ook voor mensen zonder beperking.
In dit artikel
Hier vind je de toegankelijkheidsinstellingen
De meeste toegankelijkheidsinstellingen zijn verzameld onder het kopje ‘Toegankelijkheid’ in de instellingen van je smartphone. Dit kopje staat meestal direct in het hoofdmenu, maar soms moet je er ook naar zoeken. Zo kan ‘Toegankelijkheid’ te vinden zijn achter ‘Aanvullende instellingen’. De specifieke onderdelen voor toegankelijkheid zoals in dit artikel besproken, kunnen op jouw smartphone ook net anders heten.

Toegankelijkheidsknop aanpassen
Om toegankelijkheidsinstellingen zoals hieronder beschreven te activeren, heb je vaak de keuze tussen een digitale knop of een fysieke snelkoppeling. Kies je voor een digitale knop (ook wel de toegankelijkheidsknop genoemd), dan staat er altijd een klein knopje in beeld. Deze knop kun je verplaatsen, maar verdwijnt pas als je de toegankelijkheidsinstelling weer uitschakelt.Â
Wel kun je aanpassen hoe deze knop eruit moet zien. Ga daarvoor in de toegankelijkheidsinstellingen naar ‘Toegankelijkheidsknop’, kies onder andere hoe groot de knop moet zijn en in welke mate de knop mag vervagen als je deze niet gebruikt.Â
Android toegankelijkheid: zicht
Voor mensen met een visuele beperking biedt Android mogelijkheden om onder andere tekst voor te laten lezen en om dingen groter in beeld te plaatsen.Â
TalkBack: alles voor laten lezen
Met schermlezer TalkBack kun je alles wat er op het scherm staat laten voorlezen. TalkBack is dus een manier om de smartphone te gebruiken als je niet kunt zien wat er op het scherm te zien is. TalkBack neemt het hele scherm over, dus schakel deze functie niet in als je het niet nodig hebt.Â
Heb je TalkBack geactiveerd, dan swipe je naar links of rechts om te wisselen tussen items. Je kunt dubbeltikken om een item te activeren. Door met twee vingers te slepen kun je scrollen.

Enkel geselecteerde tekst voor laten lezen
Wil je niet alles op het scherm in voorgelezen tekst veranderen, dan kun je ook specifieke teksten laten voorlezen. Deze functie wordt ‘Selecteren om voor te lezen’ genoemd. Schakel je deze functie in, dan kun je via een toegankelijkheidsknop of snelkoppeling een tekst laten uitspreken. Je kunt dan bijvoorbeeld op de toegankelijkheidsknop drukken en daarna op een app, waarna de naam van de app wordt uitgesproken. Â
Dingen groter maken
Wil je iets op het scherm groter maken om het beter te zien, dan kun je daar een toegankelijkheidsknop of shortcut voor instellen bij de optie ‘Vergroting’. Je krijgt de keuze of je via deze knop of shortcut het hele scherm wil vergroten, of maar een klein gedeelte. Kies je voor een klein gedeelte, dan wordt er een soort vergrootglas in beeld gezet dat je kunt verplaatsen.

Kleuren aanpassen
Bij ‘Kleurcorrectie’ kun je aangeven hoe kleuren eruit moeten zien, wat handig kan zijn als je bepaalde kleuren niet van elkaar kunt onderscheiden. Als je daar last van hebt, verdwijnt een tekst of knop soms helemaal in de achtergrond. Met ‘Kleurinversie’ worden alle kleuren op het scherm omgedraaid.
Iets minder rigeureus is de optie ‘Kleuren met hoog contrast’, waarmee het contrast van sommige kleuren tegen een witte achtergrond wordt verhoogd. Ook kun je in dit gedeelte van de instellingen tekst met hoog contract inschakelen en de animaties van de gebruikersinterface verwijderen.
Android toegankelijkheid: gehoor
Voor dove en slechthorende mensen biedt Android in de toegankelijkheidsinstellingen verschillende opties om er achter te komen wat er op je smartphone is te horen.
Live ondertiteling
Via live onderteling kun je alle spraak op je apparaat automatisch laten ondertitelen. Helaas werkt deze functie nog niet in het Nederlands, maar wel in het Engels. Dat betekent dat je heel veel video’s die geen ondertiteling hebben, bijvoorbeeld op sociale media, nu wel kunt volgen.
Je kunt aangeven of je grof taalgebruik liever wil verbergen, en of geluidslabels getoond moeten worden. Met geluidslabels aan zie je in de ondertiteling ook wanneer er muziek, gelach of applaus klinkt. De ondertiteling hoeft niet in de weg te zitten, want je kunt er op tikken, het vasthouden en verplaatsen.

Hoortoestellen aansluiten
Door je hoortoestel te koppelen aan je smartphone kun je geluid, zoals van muziek, sociale media of navigatie-instructies, naar je oren sturen zodat je het beter hoort. Lees meer over het gebruik van een hoortoestel op Android.
Van stereo naar mono
Als je aan één kant wel hoort en de andere kant niet, heb je niets aan stereogeluid zodra je een oordopje of koptelefoon gebruikt. Daarvoor kun je ‘Monogeluid’ inschakelen, waardoor het geluid aan beide kanten hetzelfde klinkt.
Android toegankelijkheid: interactie
Voor mensen met een fysieke beperking, zijn er mogelijkheden om het gebruik van een smartphone prettiger te maken.
Fysieke knoppen vervangen met digitale knoppen
Als het lastig voor je is om fysieke knoppen in te drukken, dan kun je een toegankelijkheidsmenu instellen om deze knoppen te vervangen met digitale opties. Denk aan de optie om je smartphone te vergrendelen, het volume te veranderen of een screenshot te maken.
Deze functie is ook handig als knoppen van je smartphone stuk zijn. Dit toegankelijkheidsmenu kun je als toegankelijkheidsknop toevoegen, zodat je er altijd bij kunt.

Bedieningssnelheid aanpassen
Bij ‘Bedieningsfeedback’ kun je verschillende opties aanpassen, waarmee het besturen van je smartphone makkelijker wordt als je bijvoorbeeld niet zo snel kan reageren of omdat je handen trillen. Zo kun je aangeven dat herhaalde tikken moeten worden genegeerd, en instellen dat je meer tijd krijgt om actie te ondernemen na het zien van een mededeling.Â
Andere apparaten gebruiken
Je kunt ook andere apparaten aansluiten om je smartphone mee te besturen. Denk daarbij aan een muis of een ander invoerapparaat. Op het scherm zie je dan een muisaanwijzer. Bij de instellingen voor invoerapparaten kun je de optie vinden om deze muisaanwijzer groter te maken.
Buiten de toegankelijkheidsinstellingen om, kun je er ook voor kiezen om speciale switches aan Android te verbinden om het hele toestel te besturen via oogbewegingen of bewegingen in je gezicht.
Extra apps van Google
Naast bovenstaande opties die standaard op je Android-toestel staan, kun je nog extra apps van Google downloaden die de toegankelijkheidsmogelijkheden van Android iets verder uitbreiden.
Geluidsversterker
Met deze app zorg je ervoor dat geluiden in je omgeving worden versterkt en naar je koptelefoon worden gestuurd, zodat je de omgeving en dagelijkse gesprekken beter hoort.Â
Leesmodus
Leesmodus is een manier om teksten op het scherm beter leesbaar te maken, door ze uit de context van de app of website te halen en duidelijk op het scherm te plaatsen. Lees meer over het gebruik van Leesmodus.
Lookout
Met deze app kun je de camera van je smartphone gebruiken om te vertellen wat er in je omgeving is te zien. Deze kun je op borden, menu’s of briefjes geld richten en dan vertelt de app waar je naar kijkt.
- Android-tips: pimp je vergrendelscherm met deze 7 opties (26 aug)
- Punten sparen in de Google Play Store: zo krijg jij extra waar voor je geld (12 jul)
- Via dit verborgen menu gebruik je je Samsung als computerscherm (12 jun)
- Android-tips: zo haal je meer uit de Telefoon-app (10 jun)
- Android-tips: deze 4 toegankelijkheidsopties zijn het proberen waard (27 mei)