Facebook blijkt in het geniep een app te hebben gelanceerd, die gebruikers geld geeft als ze zowat al hun mobiele gegevens delen. Dit is wat je erover moet weten.
Lees verder na de advertentie.
Update: ook Google heeft kwalijke app
[Update 31 januari: ook Google blijkt zijn eigen meekijk-app te hebben. In de Verenigde Staten biedt het bedrijf al een paar jaar ‘Screenwise Meter’ aan via verschillende onderzoeksbureaus, zo ontdekte Techcrunch. De iPhone-versie van de app is inmiddels offline gehaald, omdat deze op dezelfde non-legitieme wijze als de Facebook-app geĂŻnstalleerd moest worden.
Wel is de app over het algemeen een stuk minder kwalijk. Zo maakt Google direct bij installatie veel duidelijker welke informatie de app wel en niet verzamelt. Ook houdt het zoekbedrijf niet in de gaten welke versleutelde berichten gebruikers versturen; de app wil vooral weten welke websites je bezoekt, en hoe vaak je bepaalde apps opent. Bovendien heeft de app een optie om het meekijken tijdelijk uit te sluiten, iets wat ontbreekt in Facebook Research.]
Wat is Facebook Research?
Originele bericht: Vrijwel elk online bedrijf heeft behoefte aan gebruikersdata om zijn diensten te verbeteren. Facebook gaat daar echter wel heel ver in, zo ontdekte TechCrunch. Het sociale netwerk is de afgelopen maanden al regelmatig in opspraak gekomen vanwege verschillende privacyschandalen, en nu blijkt dat het bedrijf nog meer opmerkelijke keuzes heeft gemaakt.
In 2016 lanceerde het sociale netwerk een ‘Facebook Research’-app. Die was niet in de Play Store aangeboden, maar werd verspreid via bedrijven die app-testers zoeken. Advertenties voor de app werden onder andere getoond op Instagram. Gebruikers werd gevraagd om de applicatie te installeren en gebruiken, en konden in ruil daarvoor zo’n 20 dollar per maand verdienen. Het bedrijf zocht naar gebruikers tussen de 13 en 35 jaar. Voor kinderen tussen de 13 en 17 werd wel toestemming van de ouders vereist.
Facebook Research blijkt een vpn-app te zijn, waarbij al het verkeer op je smartphone via de servers van het sociale netwerk wordt gesluisd. Zo kan Facebook precies zien welke apps je gebruikt, welke websites en wat je verder allemaal op je smartphone doet. Daarmee verzamelt Facebook zeer persoonlijke data op een haast ongekende schaal voor grote bedrijven.
Welke gegevens verzamelt Facebook Research?
Vrijwel alle apps op je smartphone houden je in de gaten. Ontwikkelaars zetten die gebruikersdata doorgaans in om hun apps te verbeteren. Zo kunnen ze zien welke features het meest gebruikt worden, en of er wellicht problemen en bugs opduiken. Doorgaans wordt die data alleen in bulk verzameld, en het is zelden tot nooit mogelijk voor ontwikkelaars om te zien wat gebruikers buiten hun app doen.
Facebook Research gaat echter veel verder. Na installatie loopt alle data op je smartphone via een vpn-verbinding. Doorgaans wordt zo’n vpn-verbinding gebruikt om je gegevens anoniem te versleutelen en moeilijker traceerbaar maken, maar in dit geval kon Facebook juist meekijken. En dat betekent dat het sociale netwerk vrijwel alles kon zien wat gebruikers op hun smartphone deden.
Zo zag Facebook niet alleen welke berichtendiensten je op je smartphone had staan. Het bedrijf wist ook precies hoeveel je apps als WhatsApp, Twitter, of je sms-app gebruikte. Zelfs berichten, foto’s en video’s zijn waarschijnlijk voor het bedrijf inzichtelijk. Ook kan Facebook Research de locatie van alle gebruikers vrijwel continu volgen.
Gaat Facebook de app verwijderen?
Facebook Research was tot gisteren zowel voor Android als iOS beschikbaar. Na het artikel van TechCrunch heeft Facebook echter besloten de iOS-variant offline te halen, omdat deze mogelijk enkele regels van Apple overtreedt. De app stond niet in de App Store, en moest dus via een omweg geĂŻnstalleerd worden. Die omweg is echter alleen voor ontwikkelaars toegestaan, en mag niet voor gewone gebruikers ingezet worden. Waarschijnlijk heeft Facebook de app verwijderd uit vrees voor Apples strenge richtlijnen.
Op Android-smartphones is het echter relatief makkelijk om apps buiten de Play Store om te installeren. Daardoor kan Google gebruikers niet nauwelijks tegen houden als ze besluiten apps als deze te installeren. Facebook Research staat niet in de Play Store, maar kan wel door onderzoeksbedrijven als los installatiebestand verspreid worden. Facebook zegt de Android-app daarom vooralsnog gewoon te blijven verspreiden.
Een reactie van Facebook suggereert dat het bedrijf de ophef vrij overdreven vindt. “Belangrijke feiten over dit onderzoeksprogramma worden genegeerd. Er is niks geheim aan dit project: het heet letterlijk de Facebook Research-app,” aldus een woordvoerder.
“Het is bovendien niet spioneren: alle gebruikers die meedoen hebben uitleg gekregen, hebben expliciet toestemming gegeven en worden betaald om mee te doen. Tot slot waren tieners minder dan 5 procent van alle deelnemers. Deze tieners hebben bovendien allemaal ondertekende toestemmingsformulieren van hun ouders afgegeven.”
Kan de gewone Facebook-app ook meekijken?
Je hoeft je overigens niet direct zorgen te maken dat de Facebook-app op jouw smartphone ook al deze data kan verzamelen. Deze app gebruikt geen vpn, en heeft bovendien niet de juiste permissies om mee te kijken. Met het grote aantal schandalen dit jaar is het desalniettemin verstandig om te overwegen wat je wel en niet met Facebook wil delen.
→ Tip: zo verwijder je je Facebook-account
Lees meer nieuws over Facebook
- Dit is waarom Android-foto’s soms lelijk zijn (en hoe je dit oplost) (28-11)
- Nieuwe keuze op Facebook en Instagram: gratis gebruiken of abonneren? (9-11)
- Deze nieuwe WhatsApp-functies kun je binnenkort gebruiken (19-10)
- Zo komt AI naar Instagram, WhatsApp en Facebook (10-10)
- Android-tips: Zo stop je automatisch afspelende video’s (6-5)
