Dat smartphonecamera’s kunstmatige intelligentie gebruiken om je foto’s te verbeteren is geen nieuws. Maar hoe ver mogen ze daarin gaan? Is het acceptabel om oude kiekjes van de Eiffeltoren te gebruiken om jóuw foto mooier te maken?
Lees verder na de advertentie.
Mag AI je foto’s verbeteren?
Samsung lag de afgelopen dagen onder vuur omdat de Galaxy S23 Ultra vreemde trucjes uithaalt als je de maan fotografeert. Een gebruiker op Reddit downloadde een afbeelding van de maan, verkleinde die en blurde de details. Vervolgens nam hij met zijn S23 Ultra een foto ván deze foto.
Het resultaat was op zijn minst opvallend. De smartphone wist een behoorlijk gedetailleerde plaat te produceren. Maar waar kwamen die details vandaan? Ze waren immers niet aanwezig in de foto die gefotografeerd werd.
Het antwoord is AI, ofwel kunstmatige intelligentie. Deze persoon wist de S23 Ultra te foppen. Het toestel dacht dat hij de échte maan voor zijn neus had. Vervolgens gebruikte hij oudere foto’s daarvan om meer details toe te voegen dan op dat moment zichtbaar waren.
Samsung heeft in een lange blogpost inmiddels uitgelegd hoe deze techniek werkt. Als je met de S23 Ultra meer dan 25x inzoomt op de maan, worden ‘Scene Optimizer’ en ‘Super Resolution’ geactiveerd. Die voegen ontbrekende textuur toe. Daardoor krijg je dus een scherpere foto dan de camera zelf kan vastleggen.
Valsspelen
Dat zou je valsspelen kunnen noemen. Natuurlijk, smartphones gebruiken sowieso allerlei trucjes om foto’s te verbeteren. Ze leggen meerdere opnames over elkaar, verscherpen de boel of leggen er automatisch een filter overheen. In dit geval doet Samsung echter iets anders: er worden andere foto’s gebruikt om joúw foto mooier te maken. Dat heeft niets meer te maken met de kwaliteit van de camera.
Dit roept de vraag op hoe ver AI mag gaan om betere foto’s op je scherm te toveren. De maan is, zeker met een smartphone, erg lastig te fotograferen. Dat Samsung een trucje uithaalt valt daarom nog enigszins te begrijpen, al is het een vorm van concurrentievervalsing.
Maar wat nou als je de Eiffeltoren in Parijs fotografeert en de stalen balken net niet helemaal scherp zijn? Mag je smartphone dan andere kiekjes van de toren raadplegen en de details daarmee ‘invullen’? En is dat dan nog wel pure fotografie?
Lijn tussen fotografie en AI vervaagt
Deze discussie raakt aan de opkomst van AI ‘text-to-image-tools’ als Imagen en Dall-E. Daarmee kun je afbeeldingen creëren op basis van een simpel zinnetje als ‘Giraffe in zwembad’. De tools zoeken passende afbeeldingen en combineren ze tot een foto die recht doet aan jouw beschrijving.
Die maanfoto van de Samsung Galaxy S23 Ultra is enigszins vergelijkbaar. Je laat de camera weten dat je een kiekje van de maan wil maken en die krijg je dan ook. Daarvoor gebruikt de smartphone niet alleen zijn lens, maar ook een database met andere foto’s. Het resultaat is een combinatie van afbeeldingen om je een zo ‘goed’ mogelijk resultaat te geven.
De vraag is wel wat we onder ‘goed’ verstaan. Neem het ‘Bold Glamour’-filter van TikTok. Daarmee strijk je in één klap alle oneffenheden in je gezicht weg en ziet iedereen eruit als een supermodel. Dergelijke filters bestaan al langer, maar benaderen nu het fotorealisme. Is dat echt of nep? Of allebei?
Laat het weten als we bedonderd worden
Verzet tegen kunstmatige intelligentie heeft geen enkele zin. De mogelijkheden om je foto’s te verbeteren met AI worden steeds groter en die zullen hoe dan ook gebruikt worden. Zelf als de resultaten soms op zijn minst twijfelachtig te noemen zijn.
Het belangrijkste is openheid. Laat het weten als we bedonderd worden. Wanneer je een TikTok-filter gebruikt, snap je hopelijk dat het resultaat niet realistisch is. Dan kun je je nog afvragen of zo’n filter goed is voor het zelfbeeld van de mens, maar dat is een andere discussie. Ook als je Imagen of Dall-E gebruikt, weet je dat je een kunstmatig gefabriceerd plaatje krijgt. Dat is zelfs het hele doel.
Het wordt een ander verhaal wanneer je smartphone ongevraagd (en onvermeld) oudere foto’s gebruikt om die van jou ‘mooier’ te maken. Een beetje fotograaf wil dat weten én de mogelijkheid hebben om die optie uit te schakelen. Overigens kun je Scene Optimizer in de camera-instellingen van je Samsung-telefoon inderdaad deactiveren. Dan krijg je dus realistischere kiekjes van de maan.
Gelukkig maar. Fotografie is van oudsher een spel tussen mens, licht en camera. Toevoegingen zijn prima, maar ook in de puurste vorm moet je dat spel kunnen blijven spelen.
Wil je meer van dit soort opinies lezen? Download dan de gratis Android Planet-app en schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Volg ons ook op Instagram, Twitter, Google Nieuws of Facebook.
