Tikkie-fraude: je hebt er vast weleens van gehoord. Maar hoe werkt deze zwendel eigenlijk? En nog veel belangrijker: hoe voorkom je dat jij slachtoffer wordt? In deze gids geven we antwoord op de belangrijkste vragen rondom Tikkie-fraude.
Tikkie-fraude: 6 vragen en antwoorden
Ook criminelen gaan met de tijd mee. Nadat we eerder al kennismaakten met WhatsApp-fraude en oplichting via internetbankieren gaat het de laatste maanden steeds vaker over Tikkie-fraude. Volgens de Fraudehelpdesk neemt het aantal slachtoffers fors. Exacte cijfers ontbreken vooralsnog, maar het Openbaar Ministerie heeft inmiddels een speciaal team aangesteld om Tikkie-criminelen aan te pakken.
Een gewaarschuwd mens telt gelukkig nog steeds voor twee. In deze gids behandelen we daarom alles dat je moet weten over de nieuwe vorm van oplichting. Van hoe het werkt, manieren om de fraude te herkennen tot aan wat je moet doen wanneer je slachtoffer bent geworden: alles komt voorbij.
Tikkie-fraude inhoudsopgave:
- Wat is het?
- Waarom doen de fraudeurs dit?
- Hoe herken ik het?
- Waarom komt het zoveel voor op Marktplaats?
- Hoe kan ik het voorkomen?
- Ik ben slachtoffer geworden: hoe meld ik dit?
1. Wat is Tikkie-fraude?
Grote kans dat je weleens met Tikkie hebt betaald. De dienst (die van ABN Amro is) werkt immers heel simpel. Nadat een vriend(in) boodschap een boodschap heeft voorgeschoten maakt hij/zij een betaalverzoek via Tikkie en deelt deze met WhatsApp. Je tikt op deze link waarna je via iDeal het bedrag naar haar of hem overmaakt.
Tikkie-fraude volgt dezelfde stappen, maar stuurt je niet door naar de iDeal-betaalomgeving van je bank, maar naar de betaalomgeving van criminelen. Het venijnige hieraan is dat de website compleet is nagemaakt, waardoor het voor onoplettende gebruikers vrijwel niet te zien is dat je niet afrekent bij je bank (zoals de ABN, ING of Rabobank), maar bij criminelen. Tikkie-fraude is dus een vorm van phishing. Hierbij proberen criminelen gegevens binnen te ‘hengelen’, in dit geval dus bankinformatie.
2. Wat beweegt Tikkie-fraudeurs?
Geld. De Tikkie-frauders bouwen de website van jouw huisbank zo goed als het kan na. Zodra je via deze site afrekent zijn de criminelen op de hoogte van jouw bankgegevens. Zodra deze informatie binnen is begint de zwendel pas echt. Vanaf dat moment maken ze namelijk grote sommen (van jouw) geld over naar hun eigen rekeningen.
Meestal gebeurt dit overigens niet direct. Het geld wordt in de regel eerst van jouw rekening naar een katvanger overgeboekt. Katvangers worden gouden bergen beloofd voor hun medewerking, of weten soms niet eens dat ze in werkelijkheid aan Tikkie-fraude meewerken. Hierna wordt jouw geld overgemaakt naar de rekeningen van de internetcriminelen.
3. Hoe kan ik Tikkie-fraude herkennen?
Dat is niet altijd even makkelijk. Fraude met Tikkie zit namelijk slim in elkaar en de oplichters doen hun stinkende best om nietsvermoedende slachtoffers om de tuin te leiden. Er zijn echter altijd twee centrale herkenningspunten aanwezig. Ten eerste leiden de criminelen je naar een neppe versie van Tikkie. Qua design lijkt deze site sprekend op de echte variant, dus is het belangrijk om op het webadres te letten. Je vindt dit adres, die ook wel url wordt genoemd, in de browserbalk bovenaan het scherm.
De echte website van Tikkie is tikkie.me, alle varianten hierop zijn nep. Criminelen spelen namelijk in op de officiële naam door websites met vergelijkbare adressen te gebruiken, zoals tikkiee.me of tik-kie.me. Wanneer je op deze neppe Tikkie-versie terecht bent gekomen geef je aan met welke bank je wilt betalen.
Vervolgens sturen de fraudeurs je door naar de betaalomgeving van jouw bank. Of tenminste, zo lijkt het. Deze site is namelijk wederom precies vals. Wees extra alert op het webadres. Aangezien internetcriminelen niet de echte url kunnen gebruiken, pakken ze iets dat erop lijkt. In plaats van ing.nl betaal je bij Tikkie-fraude dus bijvoorbeeld via ing-tikkie-betalen.nl.
Deze methode is sluw, want het ongetrainde oog let misschien niet op het specifieke webadres. Toch is het beter om hier wel een blik op te werpen, want in werkelijkheid loggen de Tikkie-frauders jouw bankgegevens. Zodra de betaling achter de rug is zijn op de hoogte van jouw bankrekeningnummer, inlognaam en wachtwoord. Vervolgens hebben de criminelen vrij spel om je rekening leeg te trekken.
4. Waarom komt Tikkie-fraude veel voor op Marktplaats?
Tikkie-fraude en Marktplaats gaan jammer genoeg hand in hand. In nieuwsberichten over de nieuwe vorm van oplichting kom je ongetwijfeld de website voor het kopen en verkopen van tweedehands spullen tegen. Dit zit zo.
Tikkie-fraudeurs zijn namelijk ontzettend actief op Marktplaats. Via nep-advertenties lokken ze nietsvermoedende ‘klanten’. Zodra je een deal met hebt gemaakt willen ze dat jij een klein bedrag (bijvoorbeeld 1 cent) via Tikkie overmaakt. Hierbij gebruiken de fraudeurs een smoesje. Ze willen bijvoorbeeld weten of je echt geïnteresseerd bent, of geven aan dat ze je identiteit willen bevestigen.
Vervolgens maakt het Marktplaats-slachtoffer het kleine geldbedrag over via de neppe Tikkie-website, met alle mogelijke gevolgen van dien. Omdat Marktplaats voor een groot gedeelte om vertrouwen tussen koper en verkoper draait, is het een ideaal ‘jachtveld’ voor Tikkie-fraudeurs. Veel mensen vinden het geen probleem om 1 cent over te maken om de ander een gerust gevoel te geven. Fraudeurs weten dit.
5. Hoe kan ik het voorkomen?
Het advies van de politie is simpel: ga nooit op een betaalverzoek van een onbekende in. Wanneer je deze aanbeveling in de wind slaat is het belangrijk om extra alert op de adresbalk te letten. Controleer voorafgaand aan de betaling dus altijd of je wel op de échte website van Tikkie/je bank zit.
6. Hoe kan ik Tikkie-fraude melden?
Ben je slachtoffer geworden? Wat naar! Dat je erin bent getrapt is niets om je voor te schamen. Wel is het nu belangrijk om direct een aantal stappen te ondernemen:
- Neem direct contact op met je bank. Zij kunnen mogelijk de rekening van de fraudeur/katvanger blokkeren;
- Zorg dat je alle communicatie met de internetcrimineel hebt vastgelegd. Denk hierbij aan WhatsApp-berichten, mailtjes en gesprekken via Marktplaats.
- Doe aangifte bij de politie. Tikkie-fraude is immers hartstikke strafbaar.
Of je je geld terugkrijgt, is nog maar de vraag. Helemaal wanneer het om grote bedragen gaat kan dit stress opleveren. Het is in dit geval raadzaam om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk. Zij kunnen je adviseren met betrekking tot vervolgstappen en bijvoorbeeld doorverwijzen naar professionele hulporganisaties. Ook houden zij het aantal meldingen bij.
Je kunt de Fraudehelpdesk op werkdagen tussen 09:00 en 17:00 uur bereiken via 088-7867372. Ook kun je het online formulier gebruiken om een melding te maken.
Meer beveiligingstips
Internetcriminaliteit komt steeds vaker voor. Kwaadwillenden zijn tegenwoordig ook op bijvoorbeeld WhatsApp actief. In onze gids over WhatsApp-fraude leggen we uit hoe dit soort criminaliteit eruitziet, wat je ertegen kunt doen en hoe je het kunt voorkomen. Naast fraude zijn ook hacks in opkomst. Onze zustersite iPhoned duikt in de wereld van WhatsApp-hacks, waarbij jouw WhatsApp-nummer wordt gekaapt of appjes worden onderschept door mensen met slechte bedoelingen.
- Abonnementen van 80 euro per week: zo herken je fleeceware-apps (4-10)
- Zo beperk je de gevaren van een openbaar wifi-netwerk (19-7)
- Android-beveiligingsupdate van juli rolt nu uit naar Pixel-telefoons (6-7)
- Groot beveiligingslek in Android treft 90 procent van de toestellen: dit moet je weten (27-5)
- Getest: Dit zijn de beste authenticator-apps voor veiliger inloggen (22-5)