Heb je altijd al willen weten hoe die vingerafdrukscanner in jouw Android-smartphone werkt? Dit artikel legt haarfijn uit hoe dit werkt en hoe veilig de techniek erachter is.
Lees verder na de advertentie.
Van politiekantoor tot jouw eigen broekzak
In 2011 zijn vingerafdrukscanners voor het eerst in smartphones verschenen en vandaag de dag zijn ze niet meer weg te denken. Maar welke techniek(en) gaan er eigenlijk schuil achter de ontgrendelmethode? En hoe veilig zijn deze vingerafdrukscanners?
De twee meest gebruikte technologieën in de laatste telefoons zijn de optische scanners en ultrasonische vingerafdrukscanners. De scanner was bij eerdere telefoons nog te vinden in een fysieke knop, maar sinds enkele jaren wordt ‘ie – mede door de nieuwe technieken – achter het display geplaatst.
Optische vingerafdrukscanners
De optische scanner is het eenvoudigst te begrijpen. Optisch betekent dat de meting van de vingerafdruk gebeurt via lichtgolven, die uitgestuurd én weer opgenomen worden door de scanner. Kleine led-verlichting maakt telkens een soort van foto van je vinger en meet de donkere en lichtere waardes. Meet de scanner meer licht, dan heeft dit te maken met een groef in je vinger.
Het tegenovergestelde geldt voor de donkere waardes van de scan. Dit zijn de heuvels van je vingerafdruk. Vervolgens vergelijkt je smartphone de genomen foto met de afdruk die je gebruiker al had ingesteld. Komen deze twee foto’s overeen? Dan ontgrendelt je Android-telefoon en kun je aan de slag.

Het grote voordeel van deze techniek is dat de scanner onder het display zit. Een scanner aan de voorkant is fijn, want je kan er makkelijk bij met je duim. Veel mensen vinden dit simpelweg prettiger dan een vingerafdrukscanner op de achterkant, omdat het natuurlijker voelt.
Een nadeel is dat een persoon met verkeerde bedoelingen de optische vingerafdrukscanner kan foppen. Als men jouw vingerafdruk in handen heeft, bijvoorbeeld via een hele scherpe foto, is jouw vingerafdruk te fotoshoppen tot een leesbare afbeelding die tegen de scanner aangehouden kan worden. In het verleden lukte dit een gebruiker door een foto te maken van zijn vingerafdruk op een wijnglas.
Een optische scanner ‘leest’ de vingerafdruk in 2D en een uitdruk van de vingerafdruk zou genoeg moeten zijn om de techniek te neppen. Het voorbeeld hierboven werd bij een Samsung Galaxy S10 gebruikt, een smartphone van bijna drie jaar oud. Gelukkig is de techniek inmiddels flink doorontwikkeld en moet je van goede huize komen om de optische vingerafdrukscanner voor de gek te houden.
Vingerafdrukscanner die werkt op geluid
Als we met de golven van licht een techniek kunnen ontwikkelen om op een microschaal verschillen op te vangen, werkt geluid dan niet nog preciezer? Geluid bestaat immers, net als licht, ook uit golven.
Hoe hoger het geluid, hoe sneller en gedetailleerder de golf is. De ultrasone vingerafdrukscanner werkt daarom ook met een geluidspuls op hoge frequentie die van de omgeving de echo’s opvangt en een 3D-scan genereert.

Het voordeel hieraan is dat de ultrasone vingerafdrukscanner, in tegenstelling tot de optische vingerafdrukscanner, moeilijk te foppen is, want er is een hele gedetailleerde 3D-print van de vinger nodig om toegang tot de telefoon te krijgen. De techniek is nog in ontwikkeling, maar zien we al een tijdje bij de dure toptoestellen van Samsung. Daar werkt de ultrasone vingerafdrukscanner prima.
Hoewel de ultrasone vingerafdrukscanner zijn opmars maakt en langzaam naar meer smartphones komt, maakt het grootste gedeelte van de smartphones gebruik van een optische scanner. Deze techniek heeft echter niet altijd de telefoonmarkt gedomineerd.
Een derde (en oudere) techniek
De capacitieve vingerafdrukscanner zagen we vroeger in veel high-end toestellen, maar wordt tegenwoordig voornamelijk gebruikt in budgettelefoons. De techniek maakt gebruikt van hele kleine elektriciteitspulsjes. Als de scanner je huid raakt, zoals in een heuvel van je vingerafdruk, kan er meer elektrische lading worden vastgehouden dan bij contact met lucht in de ‘dalen’. Op deze manier maakt de techniek een scan van je vingerafdruk.
Het nadeel is dat deze techniek niet onder het scherm te plaatsen valt. Omdat smartphones tegenwoordig gangbaar zijn, zien we de traditionele scanner een stuk mindern. Andere fabrikanten, die nog wel werken met de capacitieve vingerafdrukscanner om kosten te besparen, plaatsen deze in de ‘aan/uit’-knop of achterop het toestel. Deze techniek zien we voorlopig nog wel even in Android-budgettelefoons.

Hoe veilig is het gebruik van vingerafdrukscanners?
Vingerafdrukscanners zijn erg veilig. Helaas zijn er methodes om deze te kunnen omzeilen, al vraagt dit om veel tijd, kennis en moeite. De optische vingerafdrukscanners kunnen in theorie met een 2D-afdruk gefopt worden. Helaas is de ultrasone techniek, die vertrouwt op 3D scans, ook niet volledig waterdicht. Zo is er met hulp van een 3D-printer tegenwoordig ook een 3D-afdruk te maken van jouw vingerafdruk en kunnen deze toegepast worden op de ultrasone scanner.
Dit is echter enorm veel werk en lang niet altijd effectief. Jouw telefoon ‘kraken’ door de vingerafdrukscanner te omzeilen kost dus veel moeite, wat het vaak niet waard is. Het is echter niet onmogelijk.
De vingerafdrukscanner is nog in volle ontwikkeling en wordt steeds veiliger. Toch raden we aan om je bankzaken en andere persoonlijke gegevens niet enkel achter de vingerafdrukscanner te zetten. Voeg daarom altijd nog een code of patroon toe als extra beveiliging.