Heb jij een duurzame smartphone? Zeer waarschijnlijk niet. Veruit de meeste fabrikanten besteden relatief weinig aandacht aan mens en milieu, en willen graag dat je elke paar jaar een nieuw toestel koopt. Android Planet-redacteur Rens vindt het tijd voor verandering.
Lees verder na de advertentie.
Smartphones hebben een schaduwzijde
Smartphones zijn fantastische apparaten die onze levens op allerlei manieren verrijkt hebben. Ik kan er uren over vertellen of een heel lang stuk over schrijven, maar dat doe ik hier niet. Deze keer vertel ik je liever over de schaduwzijde van smartphones, iets waar naar mijn mening te weinig over geschreven wordt – ook door mijzelf.
De meeste smartphones bevatten grondstoffen uit conflictgebieden, gewonnen door onderbetaalde werknemers en zelfs kinderen. Veel toestellen worden in elkaar gezet in Aziatische fabrieken, waar de arbeiders lange dagen maken en weinig betaald krijgen. Veruit de meeste telefoons zijn bovendien zo licht en dun mogelijk gemaakt, met gelijmde onderdelen die lastig of zelfs niet te vervangen zijn.
Fabrikanten willen allemaal de mooiste en beste smartphone maken, maar die toestellen zijn alleen door specialisten te repareren en niet te upgraden. Oftewel: ze kunnen een paar jaar mee, maar daarna houdt het meestal op. Niet in de laatste plaats omdat de software-ondersteuning gestaakt is.
Kortom: de gemiddelde smartphone is verre van duurzaam en dat stoort me steeds meer. Dus hierbij mijn vijf wensen om smartphones te verbeteren.
1: Haal grondstoffen uit betere mijnen
Een duurzamere telefoon begint bij de grondstoffen. Smartphones gebruiken grondstoffen uit allerlei landen, onder andere voor de accu en geleiders. Maak werk van de herkomst van die grondstoffen. Fabrikanten kunnen individueel of – beter – gezamenlijk optrekken om eerlijkere grondstoffen te delven.
Boycot mijnen die in handen zijn van dictatoriale regimes of rebellengroepen en kies mijnen met meer respect voor hun arbeiders. Als die een fatsoenlijk salaris verdienen, kunnen ze hun kinderen naar school sturen in plaats van ze te laten meewerken in de mijnen.
Ik irriteer me mateloos aan merken die pronken met het weggeven van apparatuur aan arme kinderen in Westerse landen, terwijl die apparatuur vaak mede tot stand is gekomen via kinderarbeid in Afrikaanse landen. Daar hoor je ze niet over.
2: Verbeter de productieomstandigheden
Niet alleen de arbeiders in de mijnen hebben recht op een normaal inkomen. Fabrieksmedewerkers in veelal Aziatische landen zetten onze smartphones in elkaar voor een belachelijk laag uurloon en maken lange, stressvolle dagen. Fabrikanten kunnen hun productiepartners aanmoedigen of verplichten betere werkomstandigheden en hogere salarissen te bieden. Jij merkt er niets van aan je smartphone, maar het geeft je wel een beter gevoel.
3: Kies een toekomstbestendig ontwerp
Smartphonemakers kunnen hun toestellen ook fysiek verbeteren, namelijk door het ontwerp aan te passen. Niets bijzonders of futuristisch: ik pleit voor een mengelmoes van oudere features en designkeuzes van de Fairphone 3, die ik een tijd heb gebruikt.
Het idee: een smartphone wordt duurzamer als je ‘m langer kan gebruiken. Je kan ‘m pas langer gebruiken als het toestel zo lang meegaat, en wil ‘m dan alleen gebruiken omdat hij nog bevalt. Fairphone’s filosofie spreekt me daarom aan.
Het bedrijf maakt telefoons die eenvoudig uit elkaar te halen zijn, waarna je de accu kan verwisselen, het scherm kan vervangen en onderdelen kan upgraden. Bijvoorbeeld met een nieuwe cameramodule die betere foto’s maakt. Ik vind het een logisch maar toch heel vernuftig concept, dat in de praktijk goed werkt.
Ik zie liever meer van dit soort toestellen verschijnen dan dunne en fraaie glazen Android-telefoons die na een val op de stoep dusdanig stuk zijn dat je honderden euro’s kwijt bent aan reparatie óf – nog erger – een nieuw toestel.
4: Minder accessoires
Bijna alle smartphones komen met een adapter en usb-kabel in de doos, net als een stapel papierwerk. Dat laatste is een verplichting vanuit de overheid waar ik voorlopig geen verandering in zie komen. Fabrikanten kunnen er wél voor kiezen om minder accessoires in de doos te stoppen. Niet alleen scheelt dit productiekosten voor de fabrikant, er zijn ook minder grondstoffen nodig.
Fairphone levert om die reden geen usb-kabel en adapter mee bij aanschaf van zijn telefoons. Het bedrijf denkt – terecht – dat je al een geschikte oplader hebt die je kunt hergebruiken. En als je toch een nieuwe oplader nodig hebt, kun je die los kopen bij tal van (web)winkels.
Apple lijkt Fairphone’s richting te volgen en zou de iPhone 12-serie zonder adapter leveren. Hoewel het me nog niet duidelijk is of Apple vooral om zijn portemonnee of het milieu geeft, juich ik het idee toe. Er gaan jaarlijks tientallen miljoenen iPhone’s over de toonbank, dus beeld je eens in hoe groot de stapel adapters is die niet geproduceerd hoeft te worden. En die denkbeeldige stapel kan nog veel groter worden als marktleider Samsung ook overstag gaat. Een recent gerucht claimt in ieder geval van wel.
Een kanttekening bij het weglaten van de adapter en eventueel ook usb-kabel is dat veel nieuwe toestellen sneller opladen dan hun voorgangers. Met een oudere stekker laadt het toestel dus langzamer op, al is dat wel weer beter voor de levensduur van de accu. Ik zie op dit vlak ook kansen voor de draadloze oplader.
5: Een langer updatebeleid
Mijn vijfde en laatste wens om smartphones duurzamer te maken, is een beter updatebeleid. De gemiddelde telefoon kan jarenlang mee, en nog langer als het ontwerp meer toekomstbestendig gemaakt zou worden. Maar als je je toestel zo lang wil gebruiken, wil je ook updates blijven ontvangen die de beveiliging verbeteren en nieuwe functies toevoegen.
Helaas lijken maar weinig merken dit te snappen. Apple ondersteunt zijn iPhones vier tot vijf jaar – wat mij betreft een mooie periode. Fairphone belooft ook vijf jaar updates, al bestaat het bedrijf nog niet lang genoeg om te kunnen zeggen of ze dit waarmaken.
Tot nu toe gaat het goed. Samsung rolt na drie jaar systeemupdates nog een jaar beveiligingsupdates uit, maar andere merken houden het bij één, twee of drie jaar updates.
Updates ontwikkelen, testen en uitrollen kost geld. Hoe langer je dit doet, hoe duurder het updatebeleid voor een telefoon wordt. Met name goedkopere toestellen krijgen daarom maar één of twee jaar updates. Er zijn echter ook genoeg duurdere toestellen met een matig updatebeleid. Zo ontvangt de 599 euro kostende Motorola Edge maar één jaar upgrades. De Oppo Find X2 Pro van 1199 euro krijgt twee jaar Android-updates.
Wordt duurzamer ook duurder?
Smartphones zijn over het algemeen niet duurzaam, al zijn er mogelijkheden om dit te verbeteren. Fabrikanten kunnen zich hard maken voor duurzamere grondstoffen en hogere lonen voor arbeiders in mijnen en fabrieken. Daarnaast kunnen ze hun toestellen een meer toekomstbestendig ontwerp geven, minder accessoires meeleveren en langer software-ondersteuning aanbieden. Fairphone doet dat als enige fabrikant, wat dan ook de reden is dat ik het merk diverse keren aanhaal.
Natuurlijk is de werkelijkheid veel gecompliceerder dan mijn opsomming doet vermoeden, maar er zijn genoeg manieren om telefoons stapje voor stapje te verduurzamen. Zeker als fabrikanten zouden samenwerken. Dat lijkt me met oog op mens en milieu hard nodig.
Het zal je niet verbazen dat een duurzamere smartphone duurder is dan je huidige toestel. De duurzamere grondstoffen, hogere lonen en langere software-ondersteuning wegen financieel zwaarder dan het weglaten van een adapter, zo laat de Fairphone 3 Plus zien. Dit duurzamere toestel kost 469 euro maar heeft de specificaties van een model dat 250 euro kost.
Ik kan me voorstellen dat je niet direct staat te springen om tientallen tot honderden euro’s meer te betalen voor een duurzamere telefoon. In dat geval is het goed om in je achterhoofd te houden dat zo’n toestel vanwege zijn aangepaste ontwerp en langdurige ondersteuning langer mee kan dan je huidige telefoon. Je hoeft dus minder snel een nieuw model te kopen en dat is gunstig voor je portemonnee én het milieu.
Deel jij de mening van Rens of denk je juist heel anders over de toekomst van de smartphone? Laat van je horen in de reacties onder dit artikel!
Lees meer over de toekomst van Android in ons maandthema
- 3 lezers gezocht die de Xiaomi 11T willen testen (en houden) (ADV) (10 nov 2021)
- Snellaadtechnieken en hoe ver kunnen we nog doorgaan (27 okt 2020)
- Hier werkt Google aan voor Android 12 (8 okt 2020)
- Zo vormt kunstmatige intelligentie de toekomst van Android (7 okt 2020)
- Opinie: Waar blijft hét overkoepelende Google-abonnement? (5 okt 2020)
